معرفی کارشناس رسمی دادگستری
کارشناس به معنای دانای کار است یعنی کسی که در یک علم یا فن دارای تخصص است . کارشناس رسمی یعنی کسی که به طور رسمی و قانونی درباره یک موضوع تخصصی نظر می دهد و آن را بررسی می کند. کارشناس رسمی دادگستری کسی است که به طور رسمی در دادگستری درباره یک موضوع اعلام نظر می کنند.
در واقع کارشناس رسمی دادگستری به واسطه تحصیلات یا تجربه خودش در یک حرفه یا علم به اندازه ای تبحر دارد که نظر او ملاک رای قرار می گیرد. برای مثال قاضی وقتی می خواهد ارزش یکی از انواع مختلف مال را مشخص کند آن را به کارشناس مربوطه ارجاع می دهد. ارجاع به کارشناسی یکی از ادله اثبات دعوی است که یا به درخواست خود قاضی یا به درخواست طرفین دعوی از آن استفاده می شود.
کارشناسان رسمی دادگستری علاوه بر اینکه در یک زمینه دارای تخصص هستند در رشته تحصیلی خودشان دارای پروانه کارشناسی رسمی از کانون کارشناسان هستند که بعد از قبولی از آزمون ها و مراحل مختلف به آن دست می یابند. در واقع باید اینطور که گفت کارشناسی رسمی دادگستری یک شغل نیست بلکه اعتباری است که به افراد متخصص داده می شود تا در مواقع ضرورت از تخصص شان استفاده شود.
برای سنجش این کارشناسان، آزمونی تحت عنوان آزمون کارشناسان رسمی برگزار می شود. متقاضیان برای ثبت نام در این آزمون باید دارای مدرک کارشناسی و حداقل پنج سال سابقه کار مرتبط باشند.
وظایف کارشناسان رسمی دادگستری از قرار زیر است:
1) اولین وظیفه کارشناس رسمی مکلف است اسراری را که در اثر انجام شغل خود از آن مطلع می شوند حفظ کنند و در صورت تخلف از آن علاوه بر کیفر انتظامی به مدت شش ماه تا دو سال حبس تادیبی محکوم خواهد شد؛
2) دریافت هر وجه یا مالی از اشخاص ذینفع غیر از آنچه که دادگاه یا آیین نامه وزارت دادگستری تعیین کرده ممنوع است در صورت تخلف به مجازات مرتشی ( رشوه گیرنده )محکوم می شود؛ در مواردی که تادیه دستمزد کارشناسی کلا یا بعضا به عهده معسر باشد کارشناس رسمی باید نسبت به معسر موقتا مجانی رسیدگی و اظهار عقیده کند. و نیز نسبت به دعاوی که مدعی به آن کمتر از یک هزارم ریال است در صورتی که دادگاه یا مقامی که تعیین کارشناس نموده نظر به عدم اهمیت به موضوع رسیدگی مجانی را مقتضی بداند هر یک از کارشناسان رسمی مکلفند اینگونه ارجاعات دادگاه یا مقام صالحیت دار دیگر را که تعداد آن نسبت به هر یک نباید در سال از سه مورد تجاوز نماید بدون مطالبه حق الزحمه رسیدگی کرده اظهار عقیده نماید.هزینه مسافرت کارشناسان نیز بر اساس کیلومتر شماری مقرر گردیده است. هرگاه به واسطه سازش اصحاب دعوا کارشناسی موقوف شود کارشناسان به تناسب وقتی که در مقدمات صرف کردند دستمزد خواهند گرفت.
3) کارشناس باید در گزارش های خود نزاکت را رعایت کند؛
4) کارشناس باید دارای دفاتر منظمی بوده و نامه هایی را که راجع به کارشناس است در آنجا بایگانی کند؛
5) کارشناس مکلف است در مواقعی که مقام صلاحیتدار معین میکند در جلسه دادرسی یا در محلی که مقرر شده حاضر شود مگر اینکه عذر موجهی داشته باشد.
کانون کارشناسان رسمی دادگستری یکی از مراجعی است که مجوز برگزاری این آزمون را دارد. مرکز کارشناسان رسمی قوه قضاییه دومین مرجعی است که مجوز برگزاری آزمون کارشناسان رسمی را دارد. کسانی که علاقه مند به شرکت در آزمون کارشناسان رسمی هستند بهتر است در هر دو این آزمون ها شرکت کنند تا شانس خود را برای قبولی در آزمون بالا ببرند.
کارشناس رسمی دادگستری وظیفه دارد در مواردی که قاضی ، پرونده ای را برای اظهارنظر تخصصی به او ارجاع می دهد ، نظر کارشناسانه خود را در مورد موضوع مورد سوال اعلام کند.
در واقع باید اینطور که گفت کارشناسی رسمی دادگستری یک شغل نیست بلکه اعتباری است که به افراد متخصص داده می شود تا در مواقع ضرورت از تخصص شان استفاده شود.
فعالیت اصلی و عمده کارشناس رسمی در قوه قضائیه است ولی طبق قانون، بخش های دیگر مانند قوه مجریه و دستگاه و سازمان های مختلف و حتی بخش خصوصی و مردم عادی هم در صورت نیاز می توانند از نظرات این کارشناسان استفاده کنند و نظرات این کارشناسان رسمی مورد تایید سازمان بازرسی و دیوان محاسبات است.
رشته های مورد نیاز کارشناس رسمی دادگستری
گروه های تخصصی کارشناس رسمی در11 دسته طبقه بندی شده اند که هر کدام رشته های تحصیلی خاصی را در بر می گیرند. این گروه ها عبارتند از : منابع آب و معادن، ارزشیابی اموال منقول، امور پزشکی و غذایی، امور مالی، امور وسائط نقلیه، راه و ساختمان و نقشه برداری، صنعت و فن، فنون هنری، کشاورزی و منابع طبیعی، خدمات اداری و عمومی، ایمنی و حوادث.
البته قابل ذکر است که در هر دوره از آزمون کارشناس رسمی دادگستری، بنا بر نیاز موجود، از برخی از این رشته ها و به تعداد محدود، کارشناس رسمی جذب می شود. ظرفيت پذيرش در هر رشته و محل براساس نياز دادگاهها و محاكم قضايي آن حوزه تعيين ميشود.
مراحل اخذ پروانه کارشناس رسمی و شروع به کار
۱. قبولی در آزمون کتبی اولیه (تخصصی و عمومی)
۲. شرکت در جلسه مصاحبه حضوری (کمیته تعیین صلاحیت علمی و فنی)
۳. موفقیت در مراحل گزینش (صلاحیت های عمومی ) و پزشکی
۴. گذراندن دوره کارآموزی به مدت یک سال زیر نظر کارشناس دادگستری واجد شرایط
5. شرکت در مراسم ادای سوگند کارشناسی و دریافت پروانه کارشناسی
مفاد آزمون نظام مهندسی عمران (نظارت – اجرا – محاسبات)
رشته عمران (محاسبات) |
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای موردنظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد. تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتاب هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. تذكر۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. تذكر۴: داشتن اطلاعات کافی از مبانی محاسبات سازه و تسلط بر روابط اساسی طراحی و تحلیل سازه ها ضروری است. تذكر۵: به همراه داشتن جداول پروفيلهاي ساختماني در جلسهي آزمون الزامي است. تذكر۶: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب می شود. |
رشته عمران (نظارت) |
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای موردنظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد. • تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. • تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتاب هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. • تذكر۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. • تذكر۴: به همراه داشتن جداول پروفيلهاي ساختماني در جلسهي آزمون الزامي است. • تذکر۵: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب می شود |
رشته عمران (اجرا) |
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای موردنظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد. – تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. – تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا جمله كتاب هاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. – تذكر۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. – تذكر۴: به همراه داشتن جداول پروفيلهاي ساختماني در جلسهي آزمون الزامي است. – تذکر۵: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب می شود. |
رشته عمران (ارزیابی، طرح و اجرای بهسازی) |
تذكر ۱: داشتن تسلط کافی بر مواد آزمون رشته عمران محاسبات شامل موارد زیر الزامی است.
تذكر ۲: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان است. تذكر ۳: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتابهاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. تذكر ۴: بهغیراز ويرايشهاي یادشده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشارهشده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلامشده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. تذكر ۵: به همراه داشتن جداول پروفيلهاي ساختماني در جلسه آزمون الزامي است. تذكر ۶: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشارهشده در موارد فوق، این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب میشود. تذكر ۷: درصورتیکه در مواد آزمون به آییننامه بتن ایران «آبا» اشاره شده باشد، ضوابط و مقررات مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه) ویرایش ۱۳۹۹ ملاک عمل خواهد بود. |
رشته عمران (طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان) |
مبحث هفتم (پي و پيسازي) – ۱۳۹۲
راهنمای طراحی دیوارهای حائل – ضابطه شماره ۳۰۸- ۱۳۹۶ دستورالعمل اجرایی گودبرداریهای ساختمانی- مصوب سال ۱۳۹۱ (دانلود فایل) مكانيك خاك، گودبرداري، پی و پیسازی و سازههاي نگهبان، خاک پیشرفته، پی پیشرفته و اجزاء محدود (در حد اطلاعات دانشگاهي مقاطع کارشناسی عمران و کارشناسیارشد خاک و پی)
تذكر ۱: داشتن تسلط کافی بر مواد آزمون رشته عمران محاسبات شامل موارد زیر الزامی است.
تذكر ۲: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان است. تذكر ۳: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتابهاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. تذكر ۴: بهغیراز ويرايشهاي یادشده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشارهشده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلامشده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. تذكر ۵: به همراه داشتن جداول پروفيلهاي ساختماني در جلسه آزمون الزامي است. تذكر ۶: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشارهشده در موارد فوق، این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب میشود. تذكر ۷: درصورتیکه در مواد آزمون به آییننامه بتن ایران «آبا» اشاره شده باشد، ضوابط و مقررات مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه) ویرایش ۱۳۹۹ ملاک عمل خواهد بود. |
رشته تاسيسات مكانيكي (طراحی) |
* برای موارد ذکر شده، منابع علمی و اجرایی معتبر ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمی گردد. تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود.
|
رشته تاسيسات مكانيكي (نظارت) |
* برای موارد ذکر شده، منابع علمی و اجرایی معتبر ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمی گردد. تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته تاسيسات مكانيكي (اجرا) |
* برای موارد ذکر شده، منابع معتبر علمی و اجرایی ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمیگردد. تذکر ۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته تاسيسات برقی (طراحی) |
* برای موارد ذکر شده، منابع علمی و اجرایی معتبر ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمی گردد.
تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته تاسيسات برقی (نظارت) |
* برای موارد ذکر شده، منابع علمی و اجرایی معتبر ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمی گردد. تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته تاسيسات برقی (اجرا) |
* برای موارد ذکر شده منابع معتبر علمی و اجرایی ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمیگردد. تذکر ۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته شهرسازي |
* مسائل مرتبط با شهرسازی اعم از مدیریت برنامه ریزی شهری و طراحی شهری (در حد اطلاعات دانشگاهی) * مبانی و اصول برنامه ریزی طراحی شهری و روستایی، مفهوم شهر و شهرسازی، برنامه ریزی شهری و انواع آن، تاثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و طبیعی در طرح های شهرسازی، تحولات شهرسازی، روش مطالعه وضع موجود شهر و روستا، الگوهای برنامه ریزی و جایگزینی نیازمندی های شهری و روستایی ( در حد اطلاعات دانشگاهی) * فرآیند بررسی، تهیه، تصویب، اجرا و نظارت بر اجرای طرح های توسعه شهری از مقیاس ملی تا محلی بر اساس قوانین، آئین نامه ها و دستورالعمل های مربوطه.
برای موارد ذکر شده، منابع معتبر علمی و اجرایی ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمیگردد. تذکر ۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود.
|
رشته نقشه برداري |
قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئيننامههاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ ۹۴/۱۲/۰۵ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئيننامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه ای اخلاقی در مهندسی ساختمان (مندرج در همين وبسايت)
• مبحث اول ( تعاريف )- ( ۱۳۹۲ ) • مبحث دوم ( نظامات اداري )-( ۱۳۸۴) • مبحث دوازدهم ( ايمني و حفاظت كار در حين اجرا )-( ۱۳۹۲ ) • مبحث بیست و یکم (پدافند غير عامل )- (۱۳۹۵) • دستورالعمل های همسان و تعرفه خدمات نقشه برداری (ابلاغی سازمان برنامه و بودجه کشور) • نقشه برداری عمومی (شامل مفاهیم پایه ، روش های و ابزارهای فاصله یابی، زاویه یابی و ترازیابی و تعیین موقعیت) • نقشه برداری و پیاده سازی املاک و معابر* • نقشه برداری مسیر و محاسبات احجام خاکی* • مدیریت پروژه و برآورد حجم و هزینه خدمات نقشه برداری* • نقشه برداری ساختمانی و ثبتی و کاداستر* • ژئودزی و تعیین موقعیت ماهواره ای (شامل مفاهیم پایه، سطوح مبنا و دستگاه های مختصات، سیستم های تصویر، منابع خطاها، مدل ها و روش های تعیین موقعیت)* • خطاها و محاسبات سرشکنی در نقشه برداری* • فتوگرامتری و سنجش از دور* • کارتوگرافی و سامانه های اطلاعات مکانی*
* براي موارد ذكر شده منابع و کتابهای مرجع (با تاکید بر انتشارات علمی و دانشگاهی) مربوط به برنامه درسی دوره کارشناسی مهندسی نقشهبرداری مصوب ۲۲/۰۱/۱۳۹۵ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد نظر بوده و منبع خاصی معرفی نمیگردد.
|
رشته ترافيك |
قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئيننامههاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ ۹۴/۱۲/۰۵ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئيننامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه ای اخلاقی در مهندسی ساختمان (مندرج در همين وبسايت)
* برای موارد ذکر شده، منابع معتبر علمی و اجرایی ملاک عمل خواهد بود و منبع خاصی معرفی نمیگردد. تذکر ۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان است. تذکر ۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملی ساختمان و سایر مدارک فنی از جمله کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملی ساختمان ملاک عمل است. تذکر ۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته معماري(طراحي) |
*براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد.• تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. |
رشته معماري(نظارت) |
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد. تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتابهاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. تذكر۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |
رشته معماري(اجرا) |
* براي موارد ذكر شده منابع معتبر علمی و حرفه ای مورد نظر بوده و منبع خاصي معرفي نميگردد. • تذكر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ميباشد. • تذكر۲: در صورت تناقض بين مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير مدارك فني و يا كتابهاي راهنماي مباحث، مباحث مقررات ملّي ساختمان ملاك عمل خواهد بود. • تذكر۳: به غير از ويرايشهاي ياد شده در مباحث مقررات ملّي ساختمان اشاره شده در فوق، براي ساير مدارك و منابع فني اعلام شده آخرين نسخه معتبر ملاك عمل خواهد بود. |